In de onderstaande tabel is de stand van de reserve weerstandsvermogen weergegeven, inclusief de benodigde reserveringen en bestemmingen. Daarbij zijn de resultaten (Programmarekening 2024) afgezet tegen de eerder afgegeven prognoses (Programmabegroting 2025).
bedragen x € 1 miljoen
| PB 2025 | PR 2024 |
|---|---|---|
Stand 31-12-2023 | 72,8 | 72,8 |
Tussentijdse winstneming 2024 | 7,8 | 20,5 |
Mutaties voorzieningen negatieve grondexploitaties | -2,5 | 11,0 |
Mutaties voorziening MVA-gronden | 20,4 | 20,1 |
Afsluiting grondexploitatie | -6,4 | |
Aanzuivering Reserve Ruimtelijk Ontwikkeling | -1,0 | -1,0 |
Overige | -0,1 | |
Subtotaal stand reserve 31-12-2024 | 97,5 | 116,9 |
Eerder vastgestelde bestemmingen | -49,3 | -60,1 |
Reservering voor marktrisico’s en macro economische risico’s | -9,4 | -9,8 |
Reservering voor specifieke risico’s negatieve grondexploitaties | -17,0 | -18,3 |
Reservering netcongestie | -3,8 | -3,7 |
Vrij beschikbaar voor afdracht concern | 18,0 | 25,0 |
De belangrijkste mutaties worden hieronder toegelicht.
Tussentijdse winstneming 2024
De winstneming voor het jaar 2024 vindt plaats conform de door de verslaggevingsregels (BBV) voorgeschreven systematiek, naar rato van de voortgang van de projecten. Over 2024 bedraagt de winst € 20,5 miljoen. De winst is € 12,7 miljoen hoger dan was berekend bij de Programmabegroting 2025. Dat komt door goede omzet bij een aantal grondexploitaties en toegenomen complexresultaat door de verbeterde woningbouwmarkt waardoor meer winst kan worden genomen.
Mutaties voorzieningen negatieve grondexploitaties
De totale voorziening van de negatieve grondexploitaties is ten opzichte van de Programmarekening 2023 gestegen met € 11,0 miljoen. De mutaties zijn:
- De voorziening voor Almere Buiten Centrum is afgenomen door verwerking van nieuwe programma met meer woningen waardoor meer grondopbrengsten zijn te behalen.
- De grondexploitatie Europakwartier West is afgesloten waardoor de voorziening volledig vrijval. Het negatief resultaat is afgedekt in het weerstandsvermogen. De restwerkzaamheden zijn ondergebracht bij de grondexploitatie Verspreide Percelen.
- Bij Hogekant en Lagekant neemt de voorziening af als gevolg van toename van de grondprijzen. De resultaten zijn dus licht verbeterd.
- Bij Olympuspark neemt de voorziening toe met € 1,2 miljoen. De afzet van de voorzieningen verloopt moeizaam waardoor de looptijd van het project met een jaar is verlengd. Dit gaat gepaard met hogere plankosten en hogere rentekosten.
- De voorziening van de grondexploitatie Hortus is gedaald met € 1,2 miljoen. Dit komt door een correctie in de BTW in verband met artikel 17.lid 4 waardoor een hogere grondopbrengst kan worden behaald.
- Binnen de grondexploitaties Verspreide Percelen en Openbare gebieden zijn diverse projecten afgesloten en nieuwe deelexploitaties opgenomen (restant werkzaamheden De Laren/Wierden en Europakwartier West). Per saldo leidt dit tot een toename van de voorziening met € 3,5 miljoen.
Vanuit de BBV-regelgeving is verplicht gesteld om voorzieningen te treffen voor projecten in de voorbereidingsfase die langer dan 5 jaar hebben gelopen. Deze voorziening is nu met € 0,4 miljoen gedaald omdat een project daadwerkelijk is omgezet in een nieuw grondexploitatie (Wisselweg/Oreganoweg). De kosten in de voorbereidingsfase zijn nu overgeboekt naar de nieuwe grondexploitatie.
In onderstaande tabel worden de ontwikkelingen per voorziening (op eindwaarde) weergegeven.
bedragen x € 1 miljoen
Grondexploitaties | PR 2023 | PR 2024 |
|---|---|---|
Almere Buiten Centrum | 1,6 | 0,9 |
Europa kwartier West | 13,5 | |
Hogekant | 14,5 | 14,3 |
Lagekant | 7,9 | 7,8 |
Olympuspark | 16,6 | 17,8 |
Hortus | 19,1 | 18,2 |
Verspreide percelen / Openbaar gebieden | 9,8 | 13,4 |
Voorbereidingsprojecten | 0,6 | 0,2 |
Totaal MPGA | 83,6 | 72,6 |
Mutaties voorziening MVA-gronden
Wanneer binnen redelijke termijn een gebiedsontwikkeling mag worden verwacht, mogen we MVA-gronden op actuele waarde waarderen. Maar we moeten de MVA-gronden op de lagere huidige gebruikswaarde (cultuur, bos, wegen, etc.) waarderen als er binnen redelijke termijn geen ontwikkeling zal plaatsvinden. Omdat de huidig gebruikswaarde vaak lager is dan de boekwaarde, passen wij via een voorziening de waardevermindering toe. Als de grond alsnog in exploitatie wordt genomen kan deze voorziening vaak weer vrijvallen.
Deze verliesvoorziening voor MVA-gronden is ten opzichte van de Programmarekening 2023 afgenomen met € 20,1 miljoen. De belangrijkste mutatie betreft het in exploitatie nemen van gronden bij Twentsekant en Nobelhorst. Voor het gebied Pampus II is een nieuwe taxatie uitgevoerd. De nieuwe waarde is lager waardoor de voorziening voor circa € 0,3 miljoen is opgehoogd. Zie voor een verdere toelichting op de MVA-gronden het volgende hoofdstuk .
bedragen x € 1 miljoen
Voorzieningen MVA gronden landbouwwaarde | PR 2023 | PR 2024 |
|---|---|---|
Overgooi | 32,2 | 32,2 |
Twentsekant | 37,4 | 18,1 |
De Vaart IV/VI | 0,4 | 0,4 |
Nobelhorst | 1,1 | 0,0 |
Pampushout II | 8,8 | 9,1 |
OG Hout (Ecudorp) | 0,7 | 0,7 |
Totaal voorzieningen MVA-gronden landbouwwaarde | 81,0 | 60,5 |
Afsluiting grondexploitatie
Bij deze jaarrekening worden twee grondexploitaties afgesloten: De laren/Wierden en Europakwartier West. Dit levert een negatief saldo op van € 9,4 miljoen voor het weerstandsvermogen. Maar dit negatief saldo wordt volledig afgedekt uit de vrijval van de hiervoor aanwezige voorzieningen. Daarnaast zijn er binnen de grondexploitatie Openbare Gebieden een aantal deelexploitaties afgesloten, te weten: Waterstate, winkeluitbreiding Stationstraat en Sieradenbuurt. Deze afsluitingen leveren een positief resultaat op van circa € 3 miljoen.
Overige
Het betreft hier kosten van implementatie grondbeleid van € 0,1 miljoen
Eerder vastgestelde bestemmingen
In het weerstandsvermogen staan bestemmingen (reserveringen) voor verplichtingen van het grondbedrijf die niet in de grondexploitaties kunnen worden verwerkt. De specificatie van deze € 60,1 miljoen is als volgt:
bedragen x € 1 miljoen
Eerder vastgestelde bestemmingen | PB 2025 | PR 2024 |
|---|---|---|
Reservering gerealiseerde winst ten behoeve van verschil raadskader winstneming en bbv | -45,5 | -56,4 |
Reservering voor risico onrendabel parkeren stadsdeel Poort | -2,8 | -2,8 |
Informatiecentrum Poort | -0,5 | |
Stelpost parkmanagement Lagekant | -0,5 | -0,5 |
Reservering overaanbod specifieke bedrijventerrein | -1,0 | -1,5 |
Bijdrage groen/blauw | 1,0 | 1,0 |
Totaal eerder vastgestelde bestemmingen | -49,3 | -60,1 |
De belangrijke mutaties zijn:
Reservering gerealiseerde winst
Op basis van het huidige raadskader ten aanzien van winstneming wordt niet alle winst uit de grondexploitaties die conform de BBV genomen moet worden, daadwerkelijk uitgekeerd. Pas wanneer meer dan 50% van de opbrengsten in een grex zijn gerealiseerd, wordt daadwerkelijk winst als gerealiseerd beschouwd. Per saldo neemt de reservering ten opzichte van de verwachting bij de Programmabegroting 2025 toe met € 10,9 miljoen. De belangrijkste oorzaak van deze toename is de toename van de complexresultaten door extra inbrengen van de gronden en hogere grondopbrengsten. Dit laatste komt door de verbetering van de marktontwikkelingen zowel bij woningbouw als bedrijventerreinen.
Informatiecentrum Poort
In het verleden zijn gelden gereserveerd om het informatiecentrum van Poort te bekostigen. Maar dat is niet langer meer nodig waardoor het bedrag kan vrijvallen.
Reservering overaanbod specifieke bedrijventerrein
De reservering valt hoger uit dan bij de programmabegroting met € 0,5 miljoen. Dit komt doordat de afzet van bedrijventerrein ultimo 2023 lager is dan gedacht. Hiermee is de afzetrisico hoger geworden.
Reservering voor marktrisico’s en macro economische risico’s
De reserve voor de financiële consequenties van het ‘voorzichtige scenario’ is berekend op basis van eerder genoemde uitgangspunten (lagere afzet, hogere rente en lagere opbrengststijging). De noodzakelijke reserve is licht toegenomen met € 0,4 miljoen. Dit komt doordat de portefeuille grondexploitatie groter is geworden door in exploitatie nemen van de gronden.
Reservering voor specifieke risico’s negatieve grondexploitaties
De risico’s zijn geactualiseerd. De risico’s voor de negatieve grondexploitaties bedragen op eindwaarde € 18,3 miljoen. Dit is € 1,2 miljoen hoger dan de stand bij de Programmabegroting 2025. De belangrijke toename is veroorzaakt door Almere Buiten Centrum. Bij deze grondexploitatie is een nieuw programma toegevoegd met meer woningen. Hierdoor neemt de risico ook toe.
Reservering netcongestie
Er is een risicoscenario doorgerekend voor de effecten van netcongestie, zoals hiervoor toegelicht. Op basis hiervan hebben we een risicoreservering van € 3,7 miljoen opgenomen. Dit is € 0,1 miljoen lager dan bij de begroting.