Afbeelding: uitsnede Rad van de Leefomgeving 'Milieukwaliteit en gezondheid'.
Als het gaat om de gezondheid van de Almeerder, dan kan deze vanuit diverse invalshoeken van belang zijn. Zoals reeds in het rad is aangegeven, kan het gaan om mentale gezondheid en om fysieke gezondheid. De leefomgeving kan beide vormen van gezondheid bevorderen. Een leefomgeving waarin sprake is van een goede luchtkwaliteit, weinig overlast, schoon water en een veilige woonomgeving dragen bij een prettige omgeving om in te recreëren, sporten, ontmoeten en te verblijven.
In dit deel van het Rad staan vooral doelstellingen ten aanzien van het behouden van een schone omgeving. Dit betreft een meer preventieve zorgtaak, die via het omgevingsrecht wordt uitgevoerd. Zo wordt bij nieuwe ontwikkelingen altijd gekeken in hoeverre deze ontwikkeling een nadelig effect kan hebben op de omgeving. Zo kijken we of door een verkeerstoename de luchtkwaliteit niet afneemt, of dat er wel gebouwd gaat worden op schone grond. Als de omgevingseffecten niet aanvaardbaar zijn, dan wordt gekeken hoe deze gemitigeerd, gecompenseerd, verminderd of voorkomen kunnen worden. Dit kunnen we niet vooraf programmeren en zal per ontwikkeling opnieuw onderzocht en afgewogen moeten worden.
Omdat bij deze rapportage de nadruk ligt op programmering (= ingrepen in de fysieke leefomgeving, uit te zetten in locatie en tijd), gaat het in dit deel van het Rad vooral over ‘sporten’ en een aantrekkelijke openbare ruimte. Dat laatste heeft een koppeling met het beheer en onderhoud van de openbare ruimte.
Sport
Beleid
Sport en bewegen is leuk om te doen en geeft een impuls aan het voorzieningenniveau in de stad. Door te sporten en bewegen blijven mensen fitter, gezonder, energieker en daarmee gelukkiger en geeft een gevoel van trots. Trots op de eigen prestatie, maar ook zeker de prestaties van professionals. Ook omdat ze hierdoor in verbinding zijn en komen met andere mensen.
In Almere erkennen wij de brede waarde toevoeging van sport en bewegen aan de samenleving. In Almere willen wij vier waarden centraal stellen in onze Sportvisie: gezondheid, verbinding, prestatie en plezier.
Om het sporten en bewegen in Almere te bevorderen, werken we concreet aan de volgende ambities:
- Almere is één grote sport- en beweegaccommodatie en
- in Almere kan iedereen sporten en bewegen.
Dit vertaalt zich naar de volgende, voor de programmering relevante, uitgangspunten:
- Bij de inrichting van wijken is een belangrijk criterium dat er de mogelijkheid moet zijn om dicht bij huis te kunnen sporten en bewegen.
- Buitensportaccommodaties zijn goed verspreid over de stad en staan open voor individuele inwoners, verenigingen, commerciële sportaanbieders en maatschappelijke partners.
- Almere heeft een netwerk van sportroutes en andere recreatieve routes in de openbare ruimte.
- Almere heeft een volledig zwemvoorzieningen aanbod, inclusief een buitenzwembad.
- Bij de stedenbouwkundige opgaven in Almere is het met de vastgestelde Leidraad Sociaal Stedelijke Ontwikkeling en het bijbehorende referentienormenkader mogelijk om de behoefte van een passende hoeveelheid sportvoorzieningen op te nemen die nodig zijn per 1.000 woningen.
Voortgang 2024
Het afgelopen jaar is geïnvesteerd in de volgende programmering van sportvoorzieningen:
- Er zijn drie KWIEK-routes gerealiseerd: Hortus, Haven-Centrum en Literatuurwijk.
- Het Dest Court is gerealiseerd (upgrade van bestaand voetbalveldje).
- De Skills Garden en Sporthal Nobelhorst zijn opgeleverd.
- De kunstgrasvelden zijn gerenoveerd (verwijderen rubbergranulaat)
- Het lange Rondje Weerwater is opgeleverd.
- Het basketbalveld op de Clarence Seedorf Playground Stedenwijk heeft een upgrade gekregen.
Afbeelding: Skills Garden Nobelhorst
Afbeelding: Het Dest Court in Filmwijk
Openbare ruimte
Beleid
In de Visie Openbare Ruimte (2021) wordt de opgave van de openbare ruimte via drie opgaves uiteengezet:
- Groenblauwe en verkeersveilige openbare ruimte: voldoende ruimte voor groen en water, het koesteren van het gescheiden verkeerssysteem, het versterken van de diversiteit in woonmilieus en een openbare ruimte die zo ontworpen is dat deze betaalbaar in stand te houden is.
- Duurzame openbare ruimte: gebruik van hernieuwbare materialen en lokale grondstoffen, een biodivers en robuust ecosysteem, een klimaatbestendige omgeving, een afstemming tussen ondergrondse infrastructuur en bovengrondse inrichting en een openbare ruimte waar ruimte blijft bestaan voor toekomstige transities.
- Gezonde en sociale openbare ruimte: verblijven, ontmoeten en ontspannen stimuleren, de faciliteiten afgestemd zijn op de sociale eigenschappen van de wijk, toegankelijkheid voor mensen met een beperking, verleiden tot een gezonde levensstijl met bewegen en gezond voedsel en het werk aan de openbare ruimte mogelijkheden biedt om deel te nemen aan de samenleving en voor het bedrijfsleven kansen biedt innovaties toe te passen.
De visie beschrijft ook dat deze ambities niet bekostigd kunnen worden via beheeractiviteiten. Deze richten zich op 6 meer basale basisbeheerwaarden. Bovengenoemde opgaven kunnen alleen op een integrale en toekomstbestendige manier worden uitgevoerd, wanneer we bewegen naar een stedelijke programmering, waarin we de verschillende beleidsdoelen en budgetten naast elkaar leggen en op basis daarvan kijken wat we gezamenlijk kunnen investeren in de openbare ruimte.
Bij deze lange termijn stedelijke programmering gaan we kijken hoe de planning van activiteiten op het gebied van openbare ruimte en (ondergrondse) infrastructuur afgestemd kunnen worden op andere programmatische opgaves, zoals sporten, duurzaamheid, klimaatadaptatie, infrastructuur, preventieve wijkaanpak, woningbouw etc. in zowel tijd als locatie. Onderstaande afbeelding (2-4) geeft de beoogde programmering van de rioolvervangingsopgave en grootschalig onderhoud woonwijken en bedrijventerreinen aan. Deze programmering wordt bij elke programmabegroting geactualiseerd. Voor de andere opgaves zullen vergelijkbare afbeeldingen worden gemaakt; als na afstemming tussen meerdere programmeringsopgaves blijkt dat het handiger is om zaken tegelijk op te laten gaan, dan kan dit leiden tot een andere programmering.
Voortgang 2024
Grootschalig onderhoud Muziekwijk Zuid
Dit grootschalig onderhoud is een kwaliteitsinjectie van de wijken voor de komende tientallen jaren qua het ophogen van verzakkingen, kwaliteitsverbetering van het groen, verduurzamen van openbare verlichting, oplossen van parkeerproblematiek en het verhogen van de sociale veiligheid. In 2024 zijn fase 2 en 3 afgerond en het grootste deel van fase 4 en 5 uitgevoerd. In totaal zijn er 9 fasen. Per fase (deelgebied) wordt er geparticipeerd met de buurt. De uitvoering loopt naar verwachting door tot en met 2026.
Laatste fasen grootschalig onderhoud Regenboogbuurt
Bij het grootschalig onderhoud in de Regenboogbuurt is behalve ophoging en het aanpakken van verharding en het groen geïnvesteerd in het klimaatadaptief maken van de wijk. Het project is toe aan de laatste fasen, waarbij enige vertraging is opgelopen omdat plaatselijk rioolherstel nodig bleek. Fase 5 is in 2024 uitgevoerd, waarna in het begin van 2025 het gehele project zal worden afgerond.
Start voorbereiding volgende grootschalig onderhoudsprojecten
Het eerstvolgende grootschalig onderhoudsproject wordt dat in De Hoven, waarbij niet alleen de bovengrond wordt aangepakt, maar ook grootschalige vervanging van het vuilwaterriool plaatsvindt. In 2024 is de voorbereiding gestart. Het is de bedoeling dat in de tweede helft van 2025 wordt aanbesteedt, zodat eind 2026 de uitvoering kan starten.
Er is duidelijkheid gekomen over de 3 grootschalig onderhoudsprojecten die daarna op de planning staan. Op dit moment wordt definitief bepaalt welke werkzaamheden allemaal moeten worden meegenomen in het grootschalig onderhoud in De Marken. In ieder geval is duidelijk dat ook hierin de vervanging van het riool wordt meegenomen. Eenzelfde scopebepaling vindt plaats voor het grootschalig onderhoud in Danswijk en Muziekwijk Noord.
Meerjarenprogrammering grootschalig onderhoud
Welke grootschalig onderhoudsprojecten op de langere termijn zullen volgen, is op dit moment nog niet duidelijk. Hiervoor is in 2021 een indicatieve planning gemaakt op basis van ruwe data met betrekking tot de staat van de openbare ruimte, maar die onderbouwing was nog onvoldoende om al echt ver vooruit te kunnen bepalen waar grootschalig onderhoud de hoogste prioriteit heeft. Bovendien is het voorbereiden van vooral de rioolvervangingsprojecten in Haven ingewikkelder gebleken dan eerder gedacht, waardoor al het geplande onderhoud naar achter is geschoven.
Er wordt gewerkt aan een geactualiseerde meerjarenplanning die 10 jaar vooruit moet kijken. Hierbij wordt gebruik gemaakt van gemeentebrede data met betrekking tot bodemdaling, de staat van het riool en de staat van de bestrating. De geactualiseerde meerjarenplanning voor het grootschalig onderhoud moet eind 2025 gereed zijn.
Afbeelding: Indicatieve programmering groot onderhoud en rioolvervangingsopgave tot 2035 uit het Beleidskader grootschalig onderhoud (2021)
Vervanging diverse bruggen
De vervanging van de Schipbeekbrug nabij Randstad is eind 2024 opgestart en begin 2025 volledig uitgevoerd.
Voorbereidingen om de Pijnackerbrug te vervangen zijn in 2024 verricht. De uitvoering staat gepland voor 2025.
In 2024 is besloten om de houten Groenbrug in De Hoven, die vanuit de bestuursopdracht Beheer uit 2015 was voorgesteld voor verwijdering als onderdeel van de bezuiniging te behouden. Vanuit het FSV is budget gevonden om hier een nieuw ontwerp te plaatsen en de vervanging volledig te bekostigen.
De Zandbrug de Wierden stond eveneens op de lijst om verwijderd te worden in 2024. Dit is doorgeschoven naar 2025, omdat begin 2025 het raadsbesluit werd genomen.
De Voetbalbrug nabij Literatuurwijk en Stedenwijk en de Oranjewoudbrug in de Bouwmeesterbuurt zijn verwijderd omwille van de bestuursopdracht Beheer 2015 om te bezuinigen.
Voorbereidingen voor het vervangen van de Zwembadbrug in de Muziekwijk en de André Franquinbrug zijn in 2024 begonnen en worden in 2025 in uitvoering gebracht.
In 2024 zijn voorbereidende onderzoeken verricht voor de San Franciscobrug Molenbuurt. Op basis daarvan is besloten de brug te gaan vervangen. De planning hiervoor is 2026.
Omdat zorgvuldig moet worden omgegaan met het beschikbare beheerbudget wordt altijd kritisch gekeken of vervanging van bruggen wel echt noodzakelijk is.
Groot onderhoud spelen
In 2024 hebben we groot onderhoud gepleegd aan speel- en sportplekken in (een deel van):
- Oostvaarderpark / Koopvaarderspark (loopt door t/m 2026)
- Muziekwijk Zuid (Onderdeel van GOW Muziekwijk Zuid)
- Filmwijk (afgerond)
- Parkwijk (afgerond)
- Staatsliedenwijk (afgerond)
- Verzetswijk (afgerond)
- Waterwijk (afgerond)
- Regenboogbuurt (afgerond, onderdeel van GOW)
Projecten in de openbare ruimte lopen óf gelijk op met de gebiedsontwikkeling binnen grondexploitaties óf worden langs het Meerjarenperspectief Beheer Almere (MPBA) en het daarbij horende afwegingskader uitgevoerd. Bijsturing vindt binnen deze kaders plaats. Mocht de lange termijn stedelijke programmering leiden tot een aangepaste planning van openbare ruimte projecten, dan zal dit in het MPBA een plek krijgen.