Afbeelding: Uitsnede Rad van de Leefomgeving ‘wonen en woonomgeving’
Binnen dit deel van het Rad van de Leefomgeving komen een aantal doelstellingen terug die al eerder in deze rapportage aan bod zijn gekomen. In dit hoofdstuk wordt vooral ingegaan op de programmering van woningen, een passend voorzieningenniveau en cultuur.
Woningbouwprogrammering
Zoals in de inleiding aangegeven, wordt separaat over de woningbouwprogrammering gerapporteerd in het Stedelijk Woningbouwprogramma Almere 2040. De scheiding tussen woningbouw enerzijds en een complete stad (met werkgelegenheid, voorzieningen, groen/blauw, openbare ruimte, etc.) anderzijds is eigenlijk niet logisch, omdat er een nadrukkelijke samenhang bestaat tussen alle opgaves. We zullen dan ook volgend jaar het SWPA en PCS samenvoegen tot één rapportage.
Passend voorzieningenniveau
De huidige als nieuwe Almeerders verdienen het om in een complete en leefbare stad te wonen, werken en recreëren. In Almere worden nu voorzieningen gemist zoals blijkt uit de Sociale staat van Almere en uit gesprekken met bewoners. We moeten de sociale infrastructuur in de bestaande stad verbeteren en tegelijkertijd bij de groei van de stad niet alleen kijken naar woningbouw, maar ook zorgen voor voorzieningen en ontmoetingsplekken.
Vorig jaar heeft het college de leidraad Sociaal Stedelijke Ontwikkeling met een Almeers normenkader voor maatschappelijke voorzieningen vastgesteld. In de leidraad zijn trends, ontwikkelingen en ambities verwerkt die invloed hebben op de ruimtelijke inrichting. Er zijn negen uitgangspunten benoemd voor het realiseren van maatschappelijke voorzieningen in de stad. Daarnaast zijn er voor meer dan 50 maatschappelijke voorzieningen normen bepaald, waardoor het inzichtelijk is hoeveel m2 er nodig is voor een maatschappelijke voorziening per 1.000 woningen.
Aan de hand van de leidraad en andere middelen zoals kaarten, is er geadviseerd bij de nieuw te ontwikkelen en transformatie gebieden in onder meer Buiten, Stad en Poort over welke maatschappelijke voorzieningen er nodig zijn en de daarbij behorende ruimtelijke uitgangspunten. Hierbij is ook gekeken naar al bestaande voorzieningen in omliggende wijken en wat het huidige voorzieningenniveau in het plangebied is. Verder is er een sociale paragraaf gemaakt voor het masterplan Pampus. Als laatste is er een bestedingsvoorstel gemaakt voor de post maatschappelijke voorzieningen die via de programmabegroting naar de raad is gestuurd.
Cultuur
In mei 2019 is het ‘Cultuurplan 2019-2024: cultuur verrijkt, verbindt, versterkt’ vastgesteld in de gemeenteraad. Sinds de vaststelling zijn er veel resultaten behaald op het gebied van cultuur. In het Cultuurplan staan drie ambities centraal:
- cultuur is voor alle Almeerders dichtbij;
- cultuur krijgt de ruimte om te groeien;
- cultuur geeft vorm aan de identiteit van Almere.
Cultuur wordt dichter bij de Almeerders gebracht doordat er meer aandacht wordt besteed aan cultuur in (voor-, basis- en middelbare) scholen. Ook in hun vrije tijd komen kinderen steeds meer in aanraking met kunst en cultuur door onder andere de cultuurcoaches in de wijk. In 2024 is met de bouw van het Cultuurhuis in Almere Buiten gestart. De verwachte oplevering is najaar 2025. Met een Cultuurhuis in Almere Buiten voegen we een culturele plek toe aan Buiten, zodat Buitenaren dichtbij kunnen genieten van een culturele huiskamer.
Bij de ambitie om cultuur de ruimte te geven om te groeien bleven we onze culturele partners versterken middels Almeerse Basis Cultuur (ABC) 2021-2024. Het aangekondigde cultuurplan 2025-2028 werd uitgesteld door de vorming van een nieuw college en gemeente bezuinigingen. De subsidieregeling Cultuur werd daarom met één jaar verlengd. Dat de sector is gegroeid de afgelopen periode bleek uit het aantal aanvragen. Er zijn in totaal 32 aanvragen in behandeling genomen, het beschikbare subsidiebudget cultuur werd met € 2,1 miljoen overvraagd. Ook het Cultuurfonds Almere ontving wederom een recordaantal aanvragen in 2024.
We creëren ruimte in het kader van informele werkmilieus en broedplaatsen. In 2024 opende nieuwe initiatieven hun deuren, waaronder Art Playground in het Beatrixpark.
Onderdeel van de derde ambitie – cultuur geeft vorm aan de identiteit van Almere – was om meer nadruk te leggen op de bijzondere architectuur en stedenbouw van Almere. Begin 2024 werd De Voetnoot, een broedplaats waar creatieve ondernemers, kunstenaars en theatergezelschappen gevestigd zijn, aangewezen door het college van B&W als gemeentelijk monument.
In 2024 is de culturele strategie verder uitgewerkt en afgerond. Deze strategie is bedoeld om input en bouwstenen te leveren voor het kwaliteitskader voor verdichting van de binnenstad, het centrum ontwikkelakkoord en de ontwikkeling van het cultureel voorzieningenniveau in de stadsdelen
Vanuit het project Kustzone Almere Poort van Almere 2.0, wordt ingezet op de ontwikkeling van cultuur, sport, recreatie en beleving in het gebied. Het Almeerderstrand moet een levendige plek worden waar het hele jaar door iets te doen is op het gebied van cultuur, sport, recreatie en vrije tijd. Het mooie duinlandschap en de skyline van de polder maken het een perfecte locatie. In 2024 werd het voorlopig ontwerp van ALMO gepresenteerd: Een ontwerp waaraan meer dan 3000 Almeerders hebben meegedacht. Het wordt een plek die in alle seizoenen gebruikt kan worden en die uitnodigt om te ontmoeten, te spelen, te bewegen en te schuilen. Het voegt iets toe aan het strand en is te gebruiken door (strand)bezoekers, bewoners, bij festivals en evenementen.
Cultuur valt goed ruimtelijk te programmeren. Als er fysieke ruimte wordt gemaakt om culturele activiteiten te ontplooien, dan wordt het eenvoudiger om invulling te geven aan alle ambities op het gebied van cultuur. Andersom gebruikt het culturele veld ook steeds vaker de stad als podium. Bestaande locaties en openbare plekken worden daarbij ingezet voor programmering. Een goed voorbeeld is Alluminous, het Almeerse lichtkunstfestival waar je in een magische wandeling van circa twee uur rondom het Weerwater verschillende lichtkunstwerken kunt ontdekken, die in samenwerking met Almeerse culturele instellingen zijn ontworpen. De editie van 2024 trok een recordaantal van 45.000 bezoekers.
In 2024 is beleid voor Beeldende Kunst in de Openbare Ruimte uitgewerkt en zijn de kaders voor broedplaatsen geschetst. Om de totstandkoming van broedplaatsen te stimuleren is gezamenlijke inzet en eigenaarschap nodig van afdelingen binnen de gemeente, de culturele en creatieve sector en vastgoedeigenaren en projectontwikkelaars. Beide beleidsstukken worden begin 2025 gepresenteerd als hoofdstukken in de Cultuurkoers 2040 en Cultuurplan 2025 – 2028.
Met steun van de SPUK Impuls Jongerencultuur opende in de maanden maart t/m mei van 2024 Spoor 5 in de stationshal van Almere Centraal. Het was een pop-up wachtruimte, showroom, workshop ruimte, atelier, galerie en creative hub. In Almere Centrum opende in 2024 een pop-up, waar in samenwerking tussen Carte Blanche – een initiatief van Provincie Flevoland – en M. de expositie POWER werd gepresenteerd.
Als gekeken wordt naar het aantal fysieke plekken in de stad waar culturele activiteiten plaatsvinden, dan lopen we achter ten opzichte van andere steden. De Leidraad Sociaal Stedelijke Ontwikkeling bevat ook normen voor Kunst en Cultuur. Wanneer dit de ambitie wordt kunnen we toetsen wat het aanbod aan culturele voorzieningen zou moeten zijn op wijk- en stedelijk niveau, voor zowel bestaand stedelijk gebied, als voor de nieuwe wijken en stadsdelen. Team Cultuur is in 2024 aangehaakt bij de tactische teams voor stedelijke vernieuwing in Stad-West en Poort, waar samen met bewoners en andere partners gebiedsagenda's zijn ontwikkeld.