In het SWPA van 2021 betrof de plancapaciteit 31.850 woningen voor de programmering tot en met 2030. Het coalitieakkoord van 2022 leidde tot een aantal wijzigingen, zoals het pauzeren van de voorgenomen ontwikkeling van het gebied Pampushout en terughoudendheid met plannen in de bestaande stad. Hierdoor daalde de plancapaciteit, en daarmee ook de potentiële productie. Het Aanvalsplan en de Trendbreuk zetten in op versnellen van de woningbouw door bestaande plannen naar voren te halen en nieuwe gebieden aan te wijzen. Dit telt op tot een extra bouwambitie van ruim 15.000 woningen en leidt tot een nieuwe programmering voor de komende jaren.
Voor de termijn tot 2030 ligt de programmering deels vast in lopende projecten die zijn opgenomen in overeenkomsten en grondexploitaties, of waarvoor kaders voor zijn vastgesteld. Uitgangspunt is dat er in deze harde plannen niet wordt gewijzigd, behalve waar mogelijk te versnellen. Volgens landelijke definities valt een woningbouwplan onder de hardplancapaciteit vanaf het moment dat de gemeenteraad er over heeft besloten. Het meest ‘hard’ zijn de locaties met een onherroepelijke bouwtitel waarop een overeenkomst gesloten kan worden.
Over de periode tot en met 2030 behoren 7.663 woningen tot een de hard planvoorraad en 3.714 tussen 2031 en 2040. Deze zijn in een vergevorderd stadium naar overdracht aan een ontwikkelaar, alvorens te worden gerealiseerd. Figuur 2.1 laat zien dat voor 2025 en 2026 een verwachtte oplevering van zo’n 1500 woningen zien, hetgeen grotendeels gebaseerd is op locaties die reeds bij ontwikkelaars in bezit zijn om te bouwen. Omdat het aantal verleende vergunningen is teruggelopen, wordt in de jaren daarna een dip verwacht. Tenzij de vele zachte plannen op korte termijn ‘uitgeefbaar’ worden.
Afbeelding: Verwachte oplevering van woningen op basis van planstatus 2025-2040.
De opgaves uit de Trendbreuk vertalen zich in een aanzienlijke hoeveelheid zachte planvoorraad, tezamen goed voor in potentie 33.269 woningen. Een woningbouwplan behoort volgens de landelijke definities tot de zachte planvoorraad als het is aangewezen door het college, middels een algemeen plan of beleidsvisie op de stad, en op basis daarvan in ambtelijke voorbereiding is. Om het hard te maken, is het opstellen van projectbesluiten en vervolgens vaststelling door de gemeenteraad nodig. Met name de 26.771 woningen die vanaf 2031 zijn voorzien, verkeren nog in een relatief vroeg stadium van planvorming. Tenslotte is er beschikbare planologische ruimte in de stad, oftewel potentiële plangebieden waar de gemeente nog niet aan werkt. Deze locaties bevinden zich o.a. in Almere Centrum en kunnen bij activering, ca. 1000 woningen toevoegen aan de plancapaciteit.